Eko-aktywne zagospodarowanie skweru im. Bohdana Lacherta w Warszawie - wyniki konkursu

Celem konkursu było innowacyjne i kreatywne opracowanie zagospodarowania Skweru im. Bohdana Lacherta, jako miejsca węzłowego w przestrzeni Muranowa. 

Zadaniem konkursowym było zaprojektowanie przestrzeni aktywności ekologicznej w zabudowie śródmiejskiej ze szczególnym uwzględnieniem obszarów problemowych:

• środowiska zamieszkania (relacje oraz procesy społeczne i przestrzenne),
• środowiska kulturowego (dziedzictwo kulturowe oraz tożsamość miejsca),
• środowiska naturalnego (krajobraz oraz procesy ekosystemowe w mieście),
• środowisko informacyjnego (współczesne technologie oraz procesy informacyjne).

Prace studenckie zostały wykonane w ramach seminarium projektowego Miejski Prototyp Eko-Aktywny, realizowanego na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej z wykorzystaniem metody Design Thinking oraz PBL (Problem Based Learning, pod kierunkiem dr inż. arch. Magdaleny Grochulskiej-Salak, dr inż. arch. Justyny Zdunek-Wielgołaskiej, dr inż. arch. Kingi Zinowiec-Ceiplik, mgra inż. arch. Jakuba Fanczuka.

Sześć studenckich zespołów 3-osobowych pracowało w warunkach konkursowych, nie wiedząc, jakie rozwiązania są proponowane w pozostałych grupach. Praca zespołowa realizowana była według rozpisanego harmonogramu i zadań cząstkowych, zgodnie z metodą Project Based Learning.  Prowadzący nie ingerowali w twórczą pracę zespołów, a zagadnienia problemowe wskazywali poprzez formułowanie pytań otwartych związanych z wiedzą ekspercką.

Prace studentów miały uwzględniać uwarunkowania społeczne i środowiskowe w powiązaniu z tradycją i tożsamością Muranowa oraz wykorzystywać nowoczesne technologie i materiały. Zadaniem zespołów studenckich było przygotowanie koncepcji zagospodarowania terenu, które odpowiadałyby współczesnym wyzwaniom projektowym dotyczącym:

• tworzenia miejsc integracji i aktywności społecznej oraz poprawy komfortu życia mieszkańców,
• powiązania z twórczością profesora Bohdana Lacherta oraz historią, tradycją i kulturą,   Muranowa. 
• twórczego pro-środowiskowego rozwiązania terenów biologicznie czynnych uwzględniając potrzeby  miejskiego ekosystemu, bioróżnorodności i retencji wody opadowej, 
• wykorzystania nowoczesnych materiałów i technologii cyfrowych. 

Ostatecznie, studenci opracowali wirtualne modele zagospodarowania i wyposażenia przestrzeni miejskiej - Skweru im.  Bohdana Lacherta w Warszawie w odniesieniu do współczesnych potrzeb i tendencji projektowych w powiązaniu z założeniami pro-środowiskowymi, dziedzictwa kulturowego i interaktywnego modelowania. 

Prezentacje konkursowe to plansze oraz krótkie animacje i filmy.

Wirtualna wystawa prac jest również dostępna pod linkiem: https://www2.arch.pw.edu.pl/course/view.php?id=777

Wyniki konkursu

Konkurs rozstrzygnięto w czerwcu 2020 roku, prace oceniało pięciu Jurorów reprezentujących: Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Koło Architektury Zrównoważonej Oddział Warszawski Stowarzyszenie Architektów Polskich, Vektorworks Poland (DesignExpress Poland),   Inicjatywa  "S.O.S. dla podwórek na Muranowie" (wnioskodawca nadania nazwy  skweru) oraz architekta z rodziny prof. Bohdana Lacherta.

I Miejsce otrzymał zespół  nr 4 pod nazwą SZAMANI w składzie: 
Dominika Bojarczyk, Zuzanna Pomaska, Krzysztof Reczulski

Uzasadnienie:

Zaproponowano ciekawe i funkcjonalne rozwiązania przestrzenne utrzymujące integralność przestrzeni publicznej z rozwiązaniami pro-środowiskowymi z użyciem  nowoczesnych technologii i innowacyjnych materiałów. 

Zaproponowana forma zagospodarowania skweru to ciekawe wnętrze urbanistyczne umożliwiające realizację funkcji rekreacyjnej, integracyjnej oraz twórcze rozwiązanie retencji wody dla poprawy jakości środowiska i realizacji procesów ekosystemowych. 

Jury doceniło decyzje projektowe dotyczące aspektów komunikacyjnych, estetycznych, użytkowych i funkcjonalnych. Za szczególnie istotne dla integracji społeczności lokalnej uznano zaprojektowanie siedzisk zlokalizowanych w cieniu kładki. W projekcie zaproponowano oporowe murki z gruzobetonu, co jest charakterystycznym elementem Muranowa. Kaskady wody nawiązują do istniejącej tu przed laty fontanny z kamiennymi żabami. Idea kładki jest nawiązaniem do pierwotnych projektów prof. Bohdana Lacherta, który projektował nad ulicami Muranowa (np. Nowolipiem) przeprowadzenie ciągów pieszych jako mostki, czy kładki. Różowawy odcień gruzobetonu nawiązuje do założeń projektowych Muranowa. Kładka mogłaby być też miejscem widowni dla koncertów i spektakli organizowanych na tarasie przy wejściu do biblioteki.

Projekt wprowadza na skwer dużo zieleni i elementów wodnych sprzyjających bioróżnorodności oraz retencji wody i poprawy jakości życia społeczności lokalnej. Zwiększenie powierzchni biologicznie czynnych osiągnięto poprzez realizację zieleni  w gruncie oraz na konstrukcjach rozpiętych pomiędzy elementami kładki. Istotną dla poprawy jakości środowiska była również propozycja izolującego od ulicy szpaleru drzew, który stanowi nawiązanie do istniejących tu wcześniejszych rozwiązań. Bakterie pokrywające porostami i uzupełniające spękania betonu stanowią przemyślaną kreację nadania „naturalnej patyny” kładce.

Na docenienie zasługują także propozycje edukacyjne, poprzez wprowadzenie kodów QR do upowszechniania informacji o architekcie, Muranowie i ekologii oraz wykorzystanie betonowych odlewów - płaskorzeźb stanowiących uhonorowanie twórcy Muranowa i informacje o historii miejsca.

II Miejsce otrzymał zespół  nr 3 pod nazwą INPROGRESS, w składzie: 
Anna Stępień, Barbara Strzelczyk, Zuzanna Woźnicka

Uzasadnienie: 

Praca wyróżnia się czytelną prezentacją założeń ideowych oraz rozwiązaniami przestrzennymi wskazującymi na dużą wrażliwość projektową i umiejętność kreacji przestrzeni.

Zaproponowano zagospodarowanie, którego dużym walorem jest wykonalność oraz funkcjonalne rozwiązania sprzyjające integracji społeczności lokalnej oraz działaniom pro-środowiskowym. Łąka kwietna umożliwia wprowadzanie i utrzymanie bioróżnorodności w mieście, a nowe nasadzenia drzew wpływają na jakość powietrza.

Zachowano ciągi komunikacyjne i proponowano nową formę zagospodarowania, która  wraz z ławkami i zadaszeniem tworzy przestrzeń interakcji społecznych oraz miejsce wystaw plenerowych.

Dobrym pomysłem było nowe sformułowanie granicy placu w postaci połączenia istniejących schodów z ceglano-drewnianymi siedziskami. Tu na uwagę zasługuje nawiązanie do historii miejsca poprzez zastosowany w siedziskach materiał cegły muranowskiej oraz ponowne użycie elementów istniejącej  nawierzchni placu. Uwagę zwrócono na wyznaczenie miejsca na mural prospołeczny lub oddający hołd patronowi oraz tablicę upamiętniającą Bohdana Lacherta. Kwietna łąka pozwoli na zatrzymanie wilgoci w glebie. W projekcie zawarto również elementy edukacyjne, w tym propozycje kodów QR edukujące ekologicznie przechodniów. Ciekawym  pomysłem jest także „Butelkomat”  do wymiany butelek plastikowych na nasiona roślin. 

Organizator konkursu studenckiego: 

Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej

Współorganizator konkursu:

Koło Architektury Zrównoważonej Oddział Warszawski Stowarzyszenie Architektów Polskich

Producent oprogramowania Vectorworks Poland

Stowarzyszenie Wspierania Inwestycji Przyjaznych PTA.com

Partnerzy wydarzenia: 

Urząd Dzielnicy Wola m. st. Warszawy

Biblioteka publiczna w Dzielnicy Wola m. st. Warszawy

Zespół szkół fototechnicznych

Ośrodek Sportu i Rekreacji Wola (OSiR Wola)

Inicjatywa  "S.O.S. dla podwórek na Muranowie" (S.O.S. dla Muranowa)