Małgorzata Rozbicka

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

STRESZCZENIE: 

Na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 2022 roku zostały odnalezione negatywy w przeważającej większości zupełnie dotąd nieznanych fotografii z lat 1935–1939, których autorem najprawdopodobniej jest Szymon Syrkus. Jak udało się ustalić, spośród około osiemdziesięciu ocalałych szklanych negatywów większość obrazuje przebieg odbywających się w latach 1935 –1937 formalnych i nieformalnych spotkań członków Międzynarodowego Kongresu Architektury Współczesnej (CIAM) lub też ukazuje zabytkowe i współczesne budowle zwiedzane przez Helenę i Szymona Syrkusów w latach 1937–1939 podczas ich zagranicznych i krajowych, służbowych i prywatnych wyjazdów.

Mniejszą, obejmującą bowiem około dwudziestu negatywów, jednak dla badaczy polskiej międzywojennej architektury modernistycznej nie mniej istotną część odnalezionego zbioru stanowią omówione w artykule fotografie dokumentujące przebieg budowy i architekturę trzech budynków mieszkalnych, które w latach 1938–1939/1943, w całości lub częściowo, zostały zaprojektowane i zrealizowane w Warszawie przez czołowych architektów polskiej międzywojennej awangardy – Helenę i Szymona Syrkusów. Fotografie te bowiem nie tylko wzbogacają naszą wiedzę na temat międzywojennej działalności projektowej Syrkusów na terenie Warszawy, ale też dostarczają nam wielu informacji dotyczących stosowanych przez nich rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych, a także estetyki i standardu wykończenia oraz wyposażenia projektowanych przez nich mieszkań.

SŁOWA KLUCZOWE:

Międzywojenny modernizm, Warszawa, Helena i Szymon Syrkusowie

SUMMARY:

The year 2022 witnessed the finding at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology of negatives consisting mainly of to date completely unknown photographs from the years 1935–1939 whose author was most probably Szymon Syrkus. What was ascertained was that out of approximately eighty surviving photographic plates, most pictures were of formal and informal meetings of members of the International Congresses of Modern Architecture (CIAM) that took place over the years 1935–1937 as well as historic and contemporary buildings visited by Helena and Szymon Syrkus during their foreign and domestic, business and private trips. The smaller part of the discovered plates, encompassing approximately twenty plates—no less important for researchers into Interwar Modern architecture—are photographs documenting the course of construction and the architecture of three residential buildings that over the years 1938–1939/1943 were wholly or partially designed and built in Warsaw by leading architects of Poland’s Interwar Avant–garde—Helena and Szymon Syrkus. These photographs not only enrich our knowledge on the Interwar design work of Helena and Szymon Syrkus within Warsaw, but also provide much information relating to the structural and material solutions they applied as well as the aesthetic and standard of finish and furnishings of the dwelling units they designed.

KEY WORDS:

Interwar Modernism, Warsaw, Helena and Szymon Syrkus.