Maciej Dariusz Kossowski

Streszczenie:

Wybudowany w 1925 r. w centrum Chicago 36-piętrowy wieżowiec Tribune Tower słynny jest nie tylko z wyróżniającej się architektury w stylu neogotyckim, ale także z tego względu, że w elewację dolnego poziomu wmurowano 150 detali architektonicznych, kamieni i cegieł z zabytkowych budowli i historycznych miejsc całego świata. Wśród artefaktów znajduje się także detal architektoniczny z zamku królewskiego na Wawelu. Dotychczas był błędnie identyfikowany jako element kolumny. W istocie jest to fragment balasa balustrady z pierwotnego wystroju zamku. Umieszczony został w miejscu honorowym – na marmurowej podstawie, we wnęce z lewej strony drzwi wejściowych do budynku, na wysokości nadproża. Wmurowane w lico ściany wieżowca artefakty na pewno nie są trofeami i emocjonalnymi pamiątkami w rodzaju przedmiotów przywożonych z miejsc podróży. Nie stanowią też ideowej podstawy budynku dziennika, bowiem nie zostały wmurowane w jego posadowienie fundamentowe ani zdeponowane w formie aktu erekcyjnego. Mogą stanowić wyraz więzi z globalnym dziedzictwem kulturowym ludzkości. Część z nich to rodzaj relikwii, jak kamienie z pobojowisk wojennych (Bunker Hill, Alamo, Fort Sumter, Little Bighorn, Perl Harbour, Omaha Beach), miejsc poświęconych (Bazylika św. Piotra, katedry w Paryżu, Rouen, Kolonii, Wiedniu i Trondheim) i świętych (Grota Narodzenia Chrystusa w Betlejem). Wszystkie są wyrazem tożsamości narodowej i pamięci historycznej zwizualizowanej w ekspozycji publicznej. Ale mogą też być przejawem pychy i megalomanii, przeświadczenia, że wieża dziennika „Chicago Tribune” przewyższa pozostałe budowle świata i konsoliduje ich wartości. Rzeczywistych intencji Roberta Rutherforda McCormicka, ideowego twórcy tej koncepcji, nie poznamy chyba nigdy, choć zapewne łącznie scaliły się one w tyglu tego kosmopolitycznego miasta.

Słowa kluczowe:

Chicago, Tribune Tower, Robert R. McCormick, zamek na Wawelu, pamiątki historii
 

Summary:

Built in 1925 in downtown Chicago, the 36-story Tribune Tower skyscraper is famous not only for its distinctive neo-Gothic-style architecture, but also for the fact that 150 architectural details, stones and bricks from historic buildings and historical sites around the world were incorporated into the façade of the lower level. Among the artefacts is an architectural detail from the Wawel Royal Castle. So far, it has been misidentified as part of a column. In fact, it is a fragment of a balustrade baluster from the castle’s original decoration. It was placed in a place of honour – on a marble base, in an alcove to the left of the entrance door to the building, at the level of the lintel. The artefacts embedded in the face of the skyscraper’s wall are certainly not trophies and emotional mementos of the type of items brought back from travel destinations. Nor are they form the ideological basis of the newspaper building, as they were not built into its structural foundation or deposited in the form of erection act. They can be an expression of ties to humanity’s global cultural heritage. Some of them are a kind of relic, like stones from battlefields (Bunker Hill, Alamo, Fort Sumter, Little Bighorn, Perl Harbour, Omaha Beach), consecrated places (St. Peter’s Basilica, the cathedrals of Paris, Rouen, Cologne, Vienna and Trondheim) and holy sites (Grotto of the Nativity of Christ in Bethlehem). They are all expressions of national identity and historical memory materially visualised in public display. But they can also be a manifestation of hubris and megalomania, a conviction that the tower of the Chicago Tribune surpasses all the world’s buildings and consolidates within itself their values. The actual intentions of Robert Rutherford McCormick, the ideological creator of this concept, will probably never be known, although arguably all jointly they have merged into the crucible of this cosmopolitan city.

Keywords:

Chicago, Tribune Tower, Robert R. McCormick, Wawel Castle, historical memorabilia