Filip Burno

Streszczenie:

Tematem artykułu jest popularność idei „architektury światła” w niemieckiej debacie architektonicznej przełomu lat 20. i 30. XX w. Po I wojnie w Niemczech wzrosło znaczenie światła elektrycznego w kształtowaniu kompozycji architektonicznej. Na fasadach zmodernizowanych kamienic zaczęły pojawiać się reklamy świetlne podkreślające nowoczesny, funkcjonalistyczny charakter budowli. Neony były często zintegrowane z formą fasady. W niemieckim (głównie berlińskim) środowisku architektonicznym kręgu awangardy często formułowano wówczas postulat stworzenia „architektury światła”, uwzględnienia w całej kompozycji architektonicznej efektów świetlnych, które po zmroku mogą stworzyć całkiem nową, oryginalną a zarazem prostą kompozycję. Nocny wizerunek budynku mogły kształtować pasowe okna, neony, wysokie witryny sklepów. Światło elektryczne stawało się uzupełnieniem architektury, a nawet, jak w realizacjach Hansa Poelziga czy Ericha Mendelsohna – „materiałem” równie istotnym co żelbet, szkło i żelazo.

Słowa kluczowe:

Niemcy, światło, modernizm

Summary:

The article is about popularity of the idea of the “architecture of light” in the German architectural disputation of the turn of the 1920’s and 1930’s. The significance of electric light in the shaping of architectural compositions increased in Germany after the First World War. Light advertisements emphasizing modern and functionalist nature of buildings started to appear on façades of face-lifted tenement houses. Neon signs were often integrated with the form of façades. German (mostly Berlin) architectural avant-garde circles often proposed development of “architecture of light”: the inclusion of light in the whole architectural design to embellish buildings with entirely new, original but also simple, compositions of effects becoming visible after dark. The night appearance of a building could be styled by ribbon windows, neon signs or tall store displays. Electric light became an add-on to architecture or even, as in the designs by Hans Poelzig or Erich Mendelsohn, a “material” equally important as steel, ferroconcrete and glass.

Key words:

Germany, light, modernism