Paweł Pedrycz

Streszczenie:

Małe miasta stanowią istotny element polskiego krajobrazu zurbanizowanego i składnik materialnego dziedzictwa kraju. Ich naturalne cechy zgodne są z zasadami zrównoważonego rozwoju, co decyduje o ich potencjale. Jednak obecnie małe miasta doświadczają kryzysu ekonomicznego, społecznego i przestrzennego.

Wobec obserwowanych zjawisk zasadne jest sprawdzenie, w jaki sposób podstawowe narzędzie planistyczne – Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego i uzupełniające je Warunki Zabudowy – wpływają na jakość przestrzeni małomiejskiej. W tym celu przeprowadzone zostało badanie dla reprezentatywnej grupy czterdziestu dwóch miasteczek świętokrzyskich. Analizie podlegały zastosowane strategie regulowania przestrzeni (MPZP, WZ, mieszana) oraz stan przestrzeni małomiejskiej. Ocena przestrzenna została dokonana poprzez wizje lokalne, z których obserwacje zestawione zostały z referencyjną listą cech, sporządzoną poprzez syntezę literatury. Badania pokazało, że ogólny (dotyczący rozplanowania) i szczegółowy (dotyczący poszczególnych elementów) stan przestrzeni w miasteczkach daleki jest od referencyjnego modelu (a więc niewłaściwy), przy czym na efekt ten nie ma wpływu metoda regulacji przestrzennej. Na tej podstawie stwierdzone zostało, że nie tylko Decyzje o Warunkach Zabudowy, ale też Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego w obecnej formie prawnej nie są właściwymi narzędziami regulującymi zagospodarowanie małych miast.

Słowa kluczowe:

  miasteczka, planowanie przestrzenne, urbanistyka, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, warunki zabudowy

Summary:

Small towns constitute an essential element of the Polish urban landscape and a constituent of the material heritage of the country. Their natural features are consistent with the principles of sustainable development, which determine their potential. That said, nowadays small towns are experiencing an economic, social and spatial crisis. Given the observed phenomena, it is appropriate to verify how the basic planning tool - Local Spatial Development Plans and the additional Development Conditions - affect the quality of space in small towns. To this end, a survey was conducted for a representative group of 42 Świętokrzyskie towns. Subject to analysis were the strategies used to regulate space (LSDPs, DPs, mixed) and the condition of space in small towns. The spatial assessment was made through local inspections, the observations of which were compared with a reference list of features, prepared through a synthesis of literature. The survey proved that the general (related to planning) and detailed (related to individual elements) condition of space in towns is far from the reference model (and therefore inappropriate), and this effect is not affected by the spatial regulation method. On this basis, it was concluded that it is not only the Decisions on Development Conditions, but also the Local Spatial Development Plans, that represent inappropriate tools regulating the development of small towns in their present legal form.

Keywords:

towns, spatial planning, urban planning, local spatial development plan, development conditions