Małgorzata Rozbicka

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

STRESZCZENIE:

Związek Słuchaczów Architektury utworzony na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej w 1916 roku imprezy towarzyskie organizował najpewniej już od 1917 roku. Najważniejszymi z nich były coroczne bale karnawałowe, do 1930 roku organizowane przez ZSA pod nazwą Bal Architektury, potem aż do 1948 roku, jako Bal Młodej Architektury .

Ponieważ wszystkie Zarządy ZSA, tak przed jak i po II wojnie światowej były świadome, że zysk, w szczególności z dorocznych Bali, stanowi jedno z najistotniejszych źródeł dochodu Związku, z reguły przykładały wielką wagę zarówno do ich sprawnej organizacji, jak też należytej i szerokiej reklamy. W przypadku Bali dbały także o zapewnienie mu odpowiednio wysokiej rangi towarzyskiej oraz szczególnie efektownej i wysoce artystycznej oprawy plastycznej. Rokrocznie wybierane w drodze konkursów plakaty reklamowe, blankiety zaproszeń i dekoracje sal balowych traktowano z jednej strony jako bardzo istotny element propagandy studenckich umiejętności zawodowo-artystycznych, z drugiej zaś jako jedną z głównych atrakcji wyróżniających Bale [Młodej ] Architektury spośród wielu innych bali, tak przed jak i w pierwszych latach po wojnie, w okresie karnawału organizowanych w Warszawie.

Aby przyciągnąć jak największą liczbę gości, a tym samym przynieść Związkowi godziwy dochód organizatorzy każdorazowo starali się zapewnić uczestnikom Bali nie tylko unikalny wystrój sal, muzykę taneczną w wykonaniu doborowych zespołów i dobrze zaopatrzony bufet, ale także inne atrakcje, jak np. usługi fryzjerskie, czy pokazy filmów. W poszukiwaniu dochodu podczas Balu w 1932 roku Zarząd ZSA zdecydował się nawet na realizację eksperymentalnego krótkometrażowego filmu pod tytułem Bal (dziś bardziej znanego pt. Dziś mamy bal ).

Związek Słuchaczów Architektury w celach głównie dochodowych poza dorocznymi balami karnawałowymi rokrocznie urządzał również bardziej kameralne imprezy taneczno-towarzyskie – w latach 20. zwyczajowo nazywane Czarną Kawą, a w latach 30. XX wieku dancingami lub dancingbridge’ami. Najpewniej zarówno w latach 1917–1939, jak i w pierwszych latach powojennych, Związek był też organizatorem tzw. fuksówek, czyli niedochodowych zabaw zapoznawczych urządzanych każdej jesieni dla studentów pierwszego semestru.

Wznowiona w 1946 roku pod rządami powojennych władz politycznych działalność ZSA, w tym również ta towarzysko-rozrywkowa, która tak jak przed wojną miała wspierać finansowo związkową działalność wydawniczą i statutową, zaczęła być jednak stopniowo ograniczana.

Jeśli nawet uznamy, że szczerą intencją władz uczelni oraz wybranego na wiosnę 1948 roku nowego Zarządu było utrzymanie przedwojennej formuły, zakresu i sposobu działania ZSA, to i tak okazało się to zgoła niemożliwe w warunkach stale rosnącej presji ideologicznej i nasilających się, zwłaszcza na przełomie 1948 i 1949 roku, represji i aresztowań, w tym również wśród studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

W tych okolicznościach z końcem 1948 roku Związek Słuchaczów Architektury ostatecznie zaczął obumierać, a z nim również uświęcone wieloletnią tradycją formy wydziałowego życia towarzyskiego, na czele z legendarnym dorocznym Balem Młodej Architektury .

SŁOWA KLUCZOWE:

Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, Związek Słuchaczów Architektury, Bal Młodej Architektury, studenckie życie towarzyskie

Union of Architectural Students as an Animator of Student Social Life: [Young]Architecture Balls, Black Coffee Get–Togethers, Dances,and Hazings Organized on the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology over the Years 1917–1948

SUMMARY:

There can be no doubt that the Union of Architectural Students, as established at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology in 1916, organized social events as early as 1917. The most important of these, the annual carnival balls, were organized by the Union of Architectural Students under the name of Architectural Balls up to the year 1930. This was changed to Young Architecture Balls and so remained up to 1948.

Because all of the Boards of the Union of Architectural Students, both prior to and following World War II, were aware of the fact that profits, especially as stemming from the annual balls, made up one of the most significant sources of income for the Union, they usually put great weight on both efficient organization and suitable, wide–ranging advertising. In the case of the balls, they also took care to ensure that its social standing was fittingly high and the artistic setting was both effective and on a high creative level. Competitions for advertising posters, invitations, and ballroom decorations were held every year. On the one hand, they were treated as a very important element showcasing student professional and artistic skills. On the other, they were one of the major attractions of the [Young] Architecture Balls as compared to all the many other balls both before and immediately following the war that were organized during the carnival period in Warsaw.

In order to attract the largest number of guests and therefore provide adequate income for the Union, the organizers always tried to guarantee not only unique décor for the ballrooms, dancing music per formed by choice bands, and a well–stocked buffet for the participants, but also other attractions such as hair grooming services and film screenings. In the quest for income, it was during the 1932 Ball that the Union of Architectural Students Board decided to create even an experimental film short entitled The Ball (today, better known as There Is a Ball Today ).

In addition to the annual carnival balls aimed mainly at attracting income, the Union of Architectural Students also organized intimate dancing events, usually called Black Coffee in the 1920s and Dances or Dancing with Bridge in the 1930s. Most certainly over the years 1917–1939 and the initial post–war years, the Union was also the organizer of “hazings,” non–profit get–togethers organized each autumn for students of the first semester.

Under the auspices of the post–war political authorities, Union of Architectural Students operations as resumed in 1946 encompassed social and entertainment activities for financial support for its publishing and charter activates, just like before the war. These were slowly restricted. Even if one concedes the honest intentions of the University authorities and those of the new Board selected in the spring of 1948 to maintain the prewar formula, scope, and manner of activities of the Union of Architectural Students, this proved to be quite impossible in the face of the growing ideological pressure and especially the escalating repressions and arrests at the turn of 1948 and 1949, including among students of the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology.

Under these conditions, by the end of 1948, the Union of Architectural Students began to wither away. With it went the time–honored tradition of the Faculty’s social life, led by the annual Young Architecture Balls.

KEY WORDS:

Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology, Union of Architectural Students, Young Architecture Ball, student social life